استاد زبان انگلیسی شادان انصاری

متد تدریس من برای تدریس زبان انگلیسی به کودکان، متد فونیکس یا Phoenix هست که در سراسر دنیا کاربرد داره. البته متد فونیکس هم کمبودها و کاستی‌های خودش رو داره که من هنگام تدریس سعی می‌کنم این کاستی‌ها رو جبران کنم، اما در حال حاضر این روش به‌روزترین روش تدریس زبان به کودکان محسوب میشه. برای آموزش زبان به بزرگسالان و نوجوانان، من می‌تونم بگم متد تدریسم مکالمه محور هست. اما منظور من از مکالمه محور با چیزی که این روزها جاافتاده فرق داره. من یک سری لغات و گرامر موردنیاز رو ابتدا تدریس می‌کنم و بعد از زبان‌آموز می‌خواهم که با استفاده از مطالب آموزش‌داده‌شده به انگلیسی صحبت کنه. به تجربه به من ثابت شده این روش کاربردی تر از متد صرفاً مکالمه محور هست و باعث یادگیری مؤثرتری میشه. در این روش به نظر من نکته مهم ایجاد علاقه و انگیزه و مطرح‌کردن مباحثی که می‌دونیم زبان‌آموز به اون‌ها علاقه داره یا در اون زمینه حرفی برای گفتن داره. به این واسطه، میشه گرامر و لغات مربوطه رو راحتتر آموزش داد.

منابع و کتاب‌های آموزش زبان بسته به نیاز زبان‌آموز و گروه سنی هر فرد باید انتخاب بشه، چرا که نیازهای زبان‌آموزان هم سطح هم در صورت تفاوت سن اون ها متفاوت خواهد بود. کتاب‌های آموزش زبان انگلیسی زیادی در بازار وجود هست، از کتاب‌های Reading و Listening محور گرفته تا فیلم‌های آموزشی و پکیج‌های موجود در بازار که هر چهار مهارت رو پوشش می‌دهند. مهم‌ترین نکته درمورد انتخاب یک کتاب آموزش زبان برای من، دردسترس‌بودن، و قابل دانلود بودن اون کتاب هست. واقعیت اینه که ما نمی‌خواهیم هزینه اضافی بر زبان‌آموز رو تحمیل کنیم. در این صورت برای زبان‌آموز ممکنه که کتاب کاغذی رو تهیه نکنه و از نسخه الکترونیکی استفاده کنه.

آموزشگاه مورد علاقه من از نظر فیزیکی جای دلباز و بزرگی خواهد بود. بر خلاف ظاهر آموزشگاه‌های زبان امروزی که در ساختمان‌های کوچک و بسته واقع شدند، وجود یک فضای باز متفاوت با فضای بیرون قبل از ورود به محیط آموزشی باعث میشه که ذهن استاد و زبان‌آموز برای ورود به محیط کلاس زبان آماده بشه. مهمه که استاد و زبان‌آموز هدف‌گذاری کنند و به این ذهنیت برسند که دارند فرآیند یادگیری و آموزشی رو شروع می‌کنند. به نظرم چنین ساختمان‌هایی خیلی از نظر آموزشی مفیدتر از آموزشگاه زبان‌هایی هستند که هیچ حدفاصلی بین دنیای بیرون و محیط آموزش زبان وجود نداشته باشه. از نظر افراد، به نظر من بهترین آموزشگاه زبان جاییه که تک تک افراد و کارکنان با هم مثل یک تیم کار کنند. این رویکرد که من سوپروایزر هستم و جایگاه بالاتری از اساتید دارم وجود نداشته باشه. اعضای تیم آموزشی باید به این درک برسند که هر کسی نقاط ضعف و قوتی داره و باید در کنار هم برای بهبود سیستم آموزشگاه زبان تلاش کنند. رقابت نباید حالت منفی داشته باشه و باید با انتقاد سازنده همراه باشه، طوری که مدرس‌ها بتونند در کنار هم پیشرفت کنند. چنین محیطی انرژی اساتید و زبان‌آموزها رو هدر نمیده و خالی از تنش خواهد بود.

استاد ایده‌آل به نظر من استادیه که خلاق باشه و برای کار تدریس زبان ارزش قائل باشه. باتوجه‌به همه امکانات آموزشی که در این دوره و زمانه وجود داره، استاد زبان باید با نوآوری و خلاقیت بتونه از همه این امکانات استفاده کنه. معلم زبان باید از منابع چندرسانه‌ای برای آموزش زبان استفاده کنه. استاد نباید صرف یک مطلب رو تدریس و تکرار کنه. استادی که توی ذهن من وجود میاد وقتی به استاد ایده‌آل فکر می‌کنم، استادیه که وقتی هنوز تو سطح کودکان بودیم با هم درس می‎‌خوندیم. اون زمان آموزشگاه‌های زبان هنوز مثل مدارس اداره می‌شدند، و حیط خشک و درسی بود. این خانوم تنها استادی بودند که واقعاً روش بازی محور رو برای ما انجام می‌دادند. حتی الآن که من برمی‌گردم و به گذشته نگاه می‌کنم و از خودم می‌پرسم نکات پایه گرامر رو چطور یاد گرفتم، یادم نمیاد. این یادگیری ناخودآگاه نتیجه هنر تدریس ایشون هست.

به نظر من بزرگ‌ترین اشتباه یک مدرس انتظارات بالا از زبان‌آموز داشتنه. طبیعتاً هر استادی دوست داره زبان‌آموزش بیشتر و بیشتر یاد بگیره، اما گاهی اوقات مدرس زبان اطلاعات پراکنده‌ای رو به زبان‌آموز منتقل می‌کنه. در این حالت هدف استاد اینه که نهایت بار آموزشی رو ارائه کنه. یکی دیگر از اشتباهات که فکر کنم زیرمجموعه همین اشتباه overload کردن محسوب میشه، واردکردن فشار به زبان‌آموز برای یادگیری همه مطالب هست. این امر باعث میشه زبان‌آموز از درس زده بشه و دیگه حس اشتیاقی به یادگیری زبان انگلیسی نداشته باشه.

نیتیو بودن توی تدریس زبان مهمه، اما نکته‌ای که باید به‌خاطر داشته باشیم اینه که یک فرد نیتیو در بسیاری از موارد نمی‌تونه گرامر رو به‌خوبی تدریس کنه مگر اینکه آموزش‌دیده باشه. صرف نیتیو بودن برای تدریس گرامر کافی نیست. چون به‌هرحال یک استاد زبان غیر نیتیو هم از روی کتاب‌هایی آموزش زبان مطالعه داشته و با چم‌وخم گرامر زبان مقصد بیشتر آشناست تا استاد زبانی که صرفاً قصد داره زبان مادری خودش رو تدریس کنه. طبیعتاً استاد native از نظر دایره لغات، استفاده از لغات در زمینه مناسب یا context قوی‌تر هست و این ویژگی‌های بارز شاید توی استاد غیر نیتیو هیچ‌وقت به این حد نرسند.

من به‌عنوان استاد زبان همیشه کلاس‌های گروهی رو ترجیح میدم. به نظرم وجود ارتباط و تصحیح متقابل بین زبان‌آموزان یا همون peer connection & peer correction بین شاگردهای یک کلاس گروهی، باعث میشه یادگیری به طور مؤثری انجام بشه. در این حالت مطالب در ذهن زبان‌آموز می‌مونه و کار برای معلم زبان هم ساده‌تر خواهد شد. به‌هرحال توی یک کلاس گروهی همیشه زبان‌آموز زودتر از بقیه متوجه درس خواهد شد و به یادگیری بقیه زبان‌آموزان کمک خواهد کرد. درعین‌حال کلاس خصوصی هم ویژگی‌های مثبت خودش رو داره. این نوع از کلاس‌های زبان بیشتر مناسب افرادی هستند که با یک هدف ویژه قصد یادگیری زبان رو دارند. برای مثال شخصی که برای یک آزمون داره آماده میشه و می‌دونه توی برای مثال پنج مبحث از زبان مشکل داره، در این حالت اگه در کلاس گروهی شرکت کنه نهایتاً پنج دقیقه از کلاس به مشکلات اون زبان‌آموز اختصاص داده خواهد شد، چون بیشتر زمان کلاس به مسائل کلی اختصاص داره. این شرایط طبیعتاً اتلاف وقت خواهد بود و زبان‌آموز بهتره از کلاس خصوصی استفاده کنه.

طبق علم آموزش، و اگر اشتباه نکنم، به‌طورکلی گفته میشه که زمان صحبت‌کردن استاد زبان نسبت به زبان‌آموز باید یک‌پنجم یا دو پنجم زمان کل کلاس باشه. البته این نسبت بستگی زیادی به سطح زبان‌آموز، هدف کلاس، سن زبان‌آموز و خصوصی یا گروهی بودن کلاس زبان داره. زبان‌آموز باید تشویق بشه که هر چه بیشتر صحبت کنه تا هم اشتباهاتش برطرف بشه و هم اعتمادبه‌نفس بیشتری پیدا کنه. البته در کلاس خصوصی نمیشه انتظار داشت زبان‌آموز صرفاً به‌تنهایی صحبت کنه، و نیازه فعالیت‌های مختلفی انجام بشه تا کلاس زبان حالت یکنواخت پیدا نکنه.